De verschillende vormen van meditatie

Langdurige stress is een steeds groter wordend probleem in deze maatschappij. Om die reden is het zeer waardevol om voor jezelf te weten wat jij kan doen om te ontspannen. Mediteren is één van de meest effectieve manieren om je geest te kalmeren. Maar welke vormen van meditatie zijn er allemaal en – belangrijker: Welke vorm van meditatie past bij jou?

In dit artikel lees je over vijf vormen van meditatie:

• mindfulness meditatie
• spirituele meditatie
• aandachtmeditatie
• bewegingsmeditatie
• mantra meditatie

Mindfulness meditatie

Mindfulness komt voort uit de boeddhistische leer en is de meest populaire meditatietechniek in het Westen. Bij mindfulness besteed je aandacht aan je gedachten terwijl ze door je hoofd gaan. Je beoordeelt de gedachten niet en raakt er niet bij betrokken. Het enige wat je doet is je gedachten observeren.

Deze oefening combineert concentratie met bewustzijn. Zeker als je begint met deze vorm van meditatie kan het je helpen om je op een voorwerp of je ademhaling te concentreren. Dit maakt het makkelijker om jezelf niet mee te laten slepen met alle gedachten die langskomen.

Bij mindfulness is observatie dus belangrijk: niet meegaan in je gedachten of je eraan vastklampen. Het enige wat je doet is ‘slechts’ lichamelijke gewaarwordingen, gedachten of gevoelens observeren.

Mindfulness gaat over observatie; loskomen van de stroom aan gedachten.

Dit type meditatie is goed voor mensen die voor het eerst starten met meditatie. Het kan ook gemakkelijk alleen kan worden beoefend, maar enige (online) begeleiding is wel prettig. Op YouTube of in de Appstore vind je vele behulpzame geleide mindfulness meditaties. Eén van de meest bekende in Nederland is de ‘ Meditation Moments‘ app van Michael Pilarczyk.

Deze app kent zowel een gratis als een betaalde versie. Door de prettige stem van Michael en de vele meditaties die hij in de app aanbiedt, is het een zeer prettige en laagdrempelige manier om met meditatie te starten.

Spirituele meditatie

Spirituele meditatie wordt gebruikt in oosterse religies, zoals hindoeïsme en taoïsme, en in het christelijk geloof. Het is vergelijkbaar met bidden, omdat je nadenkt over de stilte om je heen en een diepere verbinding zoekt met je God of Universum.

Bij deze vorm van meditatie worden vaak essentiële oliën om de spirituele ervaring te versterken. Populaire opties zijn onder meer:

• wierook
• mirre
• salie
• ceder
• sandelhout
• palo santo

Spirituele meditatie kun je op iedere plek beoefenen. Het is echter wel fijn om zoveel mogelijk voor dezelfde plek te kiezen, hetzij in je eigen huis of in een gebedshuis. De reden hiervoor is dat je op die manier een geheel eigen plek creëert voor jouw spirituele oefening. Na verloop van tijd zul je merken dat je op deze plek steeds makkelijker in contact komt met de stilte en met de diepere verbinding.

Bij spirituele meditatie gaat het om het vinden van de stilte in jezelf. Zo kan je in contact komen met jouw authentieke kern.

Deze beoefening is gunstig voor degenen die in stilte gedijen en op zoek zijn naar spirituele groei. Omdat het bij deze vorm van meditatie meer aankomt op het zoeken van de stilte in jezelf, is deze vorm geschikt voor mensen die al enige ervaring met mindfulness hebben.

De reden hiervoor is dat het bij spirituele meditatie vooral gaat om het in verbinding komen met je diepere zelf. Dat betekent dat je in staat moet zijn om niet afgeleid te worden door de stroom aan gedachten.

Dit wil natuurlijk niet zeggen dat eerst oefenen met mindfulness noodzakelijk is. Probeer het gewoon uit!

Aandachtmeditatie

Aandachtmeditatie is een vorm van meditatie waarbij één van de vijf zintuigen wordt gebruikt. Je kunt je bijvoorbeeld concentreren op iets interns, zoals je ademhaling. Je kunt er ook voor kiezen om je aandacht op iets buiten jezelf te richten. Deze oefeningen hebben een sterke relatie met de oefeningen die je bij mindfulness uitvoert.

Kies bij aanvang van de meditatie welk zintuig je centraal wilt stellen en probeer daar een passende vorm van aandacht bij de vinden. Tel bijvoorbeeld de kralen van een mala-ketting, luister naar een gong of staar naar een kaarsvlam. Alles is goed! Zolang je jouw aandacht maar op iets richt.

Deze oefening is in theorie misschien eenvoudig, maar het kan voor beginners moeilijk zijn om in het begin langer dan een paar minuten gefocust te blijven. Als je gedachten afdwalen, is het belangrijk om terug te keren naar de oefening en je opnieuw te concentreren.

Zoals de naam al doet vermoeden, is deze vorm van meditatie ideaal voor iedereen die extra aandacht in zijn leven nodig heeft.

Bewegingsmeditatie

Bewegingsmeditatie kan bestaan uit alle lichte en zachte vormen van bewegen. Veel mensen denken bij bewegingsmeditatie aan yoga, maar ook het maken van een bewuste wandeling of qigong vallen onder deze vorm van meditatie. Alle vormen van bewegen zijn goed, zolang je ze maar met aandacht en rust uitvoert.

Bewegingsmeditatie is een actieve vorm van meditatie waarbij de beweging je begeleidt. Belangrijk is om de aandacht volledig te richten op de beweging die je uitvoert. Bij een wandeling betekent dat, dat je aandacht hebt voor hoe je je voet neerzet, wat je onder je voeten voelt en hoe de rest van je lichaam aanvoelt. Een wandeling op blote voeten is daarom een goede manier om echt in contact te staan met datgene wat je voelt.

Ook het langzaam uitvoeren van de bewegingen is essentieel bij deze vorm van meditatie. Vaak voer je deze vorm van meditatie uit met je ogen geopend. Daarom is het een extra uitdaging om je aandacht bij de beweging te houden en niet af te laten leiden door externe prikkels. Voer deze meditatie daarom uit in een rustige omgeving.

Bewegingsmeditatie is goed voor mensen die ontspanning vinden in actie.

Mantra meditatie

Mantra-meditatie is prominent aanwezig in veel oosterse tradities, waaronder het hindoeïsme en het boeddhisme. Deze vorm van meditatie gebruikt een herhalend geluid om de geest leeg te maken. Het kan een woord, zin of geluid zijn, zoals het populaire ‘Om’. Het woord mantra betekent letterlijk ‘het bevrijden van het denken’. Doordat je je aandacht richt op een woord of zin, dwaal je minder snel af.  

De klanken van een mantra zijn opgebouwd uit trillingen. Het maakt niet uit of je mantra luid of zacht wordt uitgesproken. Iets hoeft namelijk niet per se geluid te maken om te trillen. Mantra’s zijn zo samengesteld dat ze een heel zuiver trillingsniveau hebben. Nadat je de mantra een tijdje hebt gezongen, zul je alerter zijn en afgestemd zijn op je omgeving. Hierdoor ervaar je diepere niveaus van bewustzijn.

Mantrameditatie is geschikt voor mensen die van herhaling houden. Ook als je het gemakkelijk vindt om je op woorden dan op bijvoorbeeld je ademhaling te concentreren, is mantrameditatie een goede vorm voor jou.

In het kort

Of je nu op zoek bent naar een methode om stress te verminderen of spirituele verlichting wilt vinden, er is altijd een vorm van meditatie die past bij jou. Meditatie is het vinden van de stilte en rust in de soms chaotische wereld. Vind jouw weg naar stilte, door welke vorm van meditatie dan ook. Wees niet bang om uit je comfortzone te stappen en verschillende soorten te proberen. Meditatie heeft vaak wat oefening nodig om de vorm te vinden die bij jou past… maar ook hier geldt: de weg is belangrijker dan het doel.

Geniet van het proces!