Ik weet het nog goed. Ik zat in de tuin met mijn toenmalige vriend en hij zei: ‘Wist je dat vrouwen die roken vaker homoseksuele kinderen krijgen?’. Ik schrok me te pletter. Mijn moeder rookte vroeger niet tijdens de zwangerschap, maar ik voelde me betrapt: had hij me soms door? Ik had nog nooit iemand verteld over mijn gevoelens voor vrouwen, maar misschien kon hij door mij heen kijken? Of zoiets. We waren inmiddels bijna drie jaar samen en ik deed mijn uiterste best om mijn - voor mijn gevoel - afwijkende gevoelens te onderdrukken. Ik vond het veel te ingewikkeld en wilde het niet.
Ik wilde simpelweg gewoon zijn.
Onderdrukte gevoelens
Door die onderdrukking had ik zo nu en dan een soort aanvallen van mijn gevoelens voor vrouwen. Die aanvallen kenmerkte zich door periodes waarin het me niet lukte om mijn ware zelf te onderdrukken. Het waren momenten waarop ik tijdens het kijken naar een film naar de vrouw werd toe gezogen en met plaatsvervangende schaamte maar o zoveel interesse spiekte naar lesbische stellen.
Diep van binnen wist ik wat ik had te doen. Maar ik durfde niet. Mijn angst om mezelf te zijn was groter dan de liefde voor mezelf.
Totdat één van mijn goede vriendinnen overleed.
Nynke
Nynke zou 24 worden in mei van 2009, maar overleed aan het einde van die februari aan de gevolgen van een hartinfarct. Samen met Marloes, een andere goede vriendin, zat ik aan haar bed toen ze in het ziekenhuis lag. Nynke haar moeder vertelde ons zo blij te zijn dat we er waren en dat we vooral lekker Nynke aan moesten te kletsen. Te vertellen wat ons bezighield.
Ik heb nog nooit in mijn leven zoveel liefde gezien.
‘Hey Nyn, Loes en El hier. We hebben met Hylke gekletst en je ouders gezien. Kom je weer terug bij ons?’ Tegen beter weten in zeiden we dit soort dingen tegen Nynke. Wisten wij veel. We hadden samen gestudeerd in Groningen en nu ineens ging zij dood. Na bijna twee maanden coma was ze mager. Soms moest ze huilen als de fysiotherapeut haar ledematen wilde bewegen of gaapte ze. De artsen hadden haar hersendood verklaard.
Uit de kast
Het was het overlijden van Nynke wat me de kracht gaf om aan de wereld te laten zien wie ik ben. Of eigenlijk beter gezegd: om aan mezelf te laten zien wie ik ben.
Zo lang durfde ik het niet. Zo lang had ik de angst om niet veilig te zijn als ik daadwerkelijk mezelf zou zijn. Ik had geen vertrouwen in mijzelf.
Totdat Nynke stierf. En één van mijn goede vriendinnen de aarde verliet. Ik verplaatste mezelf in Nynke en dacht: 'Wat nu als ik de aarde had verlaten zonder ooit echt helemaal mezelf te zijn geweest?'
Toen pas durfde ik mezelf de vraag te stellen: ‘El, wat voel je echt?’.
Alsof het zo moest zijn leerde ik kort na de begrafenis van Nynke iemand kennen in de sportschool waar ik werkte. Zij trok me mij bijna letterlijk uit de kast. Nooit eerder had ik een flirt-houding aan durven nemen richting vrouwen, maar bij haar lag alles open. We kletsten, chatten op Hyves en zoenden in de parkeergarage.
Het hek was van de dam.
ANNE+
Zo'n tien jaar eerder had ik één van mijn eerste gay-ervaringen: de coming out van Renée van Couwenberg in GTST. Daarna bleef het lang stil. Er was niet veel in de media waarmee ik me kon identificeren. In mijn day-to-day life was er bar weinig wat me kon verleiden mijn ware gevoelens te leven. Los van dat ik niet de meest makkelijke prater ben, snap ik ook waarom het tot mijn drieëntwintigste duurde alvorens ik durfde te zeggen: 'ik val op vrouwen'. Ik groeide op in een hetero normatieve omgeving, wat maakte dat het uitspreken van die zin voelde alsof ik eerst een kogel door moest slikken. Mijn keel zat op slot. Ik kreeg het niet uit mijn strot.
Reacties waren goed - tenminste - naar mijn norm van toen. Want ook waren er de vriendinnen die zich ongemakkelijk begonnen te voelen bij het omkleden in het bijzijn van mij. Of die het idee van dat ik seks had met een vrouw toch een beetje smerig vonden. Of waren er de mannelijke vrienden die het ineens wel heel interessant vonden om met mij over seks te praten. Ook herinner ik me een uitspraak van iemand een paar weken na mijn coming-out, die me vroeg: 'Sta je nog steeds achter je beslissing?’.
Ja, dertien jaar na dato sta ik nog steeds achter mijn beslissing. En maak ik een diepe buiging voor alles en iedereen die heeft meegewerkt aan ANNE+.
Dit weekend keek ik de Nederlandse productie die het leven van een groep jonge queers in Amsterdam weergeeft. Ik voelde me trots, een beetje jaloers en vooral geïnspireerd. Ik leerde nieuwe begrippen - zoals non-binair zijn - en zag zoveel herkenning. Tijden veranderen. Thank God.
Soms wens ik dat ik op mijn 14e al uit de kast had durven te kruipen en de puberteit had kunnen doorlopen met gevoelens die echt van mij waren, in plaats van mee te gaan in een stroom die niet bij mij paste en dingen te doen die niet in lijn waren met mezelf, maar: ik heb een diep geloof dat ieder leven loopt zoals het loopt, omdat je dan de lessen kan leren die je ziel te leren heeft.
Één van mijn lessen in dit leven is: vertrouwen voelen dat zodra ik iets deel vanuit mijn diepste zelf, ik veilig ben.
Ik voel me veilig met het delen van dit verhaal. Gek genoeg had ik altijd een beetje weerstand tegen de randstad (no offense, mijn issue), maar ik zie nu ook hoe gaaf de openheid is die daar heerst. Hoe juist dat ontlokt om jezelf te onderzoeken, te bevragen en te openen.
Misschien zet ik na Tarifa mijn camper wel een tijdje naast Amsterdam. In de polder. Een beetje schaapjes kijken en ondertussen zonder gene een diepe duik nemen in de normaliteit van de normloosheid.
Met een dikke knuffel voor Nynke & de vraag aan jullie; who’s in?
xxx
Ellen
